TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETLERİ İLE TÜKETİCİ MAHKEMELERİNE NASIL BAŞVURULUR
Satın aldığınız mal/hizmete ilişkin uyuşmazlığınız,
- Mal/hizmette bulunan ayıba ilişkin ise
- Satıcı/sağlayıcı ile imzalamış olduğunuz sözleşmede yer alan haksız şartlara ilişkin ise,
- Taksitle satın aldığınız mal/hizmete için erken ödeme bulunmanız halinde yapılması gereken erken ödeme indiriminin hiç yapılmaması veya yanlış yapılmasına ilişkin ise,
- Satın aldığınız devre tatil sözleşmesinin sözleşmeye uygun olarak verilmemesi veya sözleşme gereği ödemeniz gereken üyelik ücretinin çok yüksek olmasına ilişkin ise,
- Satın aldığınız paket tur sözleşmesinin sözleşmeye uygun olarak düzenlenmemesine ilişkin ise,
- Kampanyalı (ön ödemeli) olarak satın aldığınız mal/hizmetin zamanında ve gereği gibi teslim edilmemesine ilişkin ise,
- Mesafeli sözleşme (internet, tv, vb. aracılığıyla) ile aldığınız mal/hizmetin size zamanında teslim edilmemesi, cayma hakkınızı kullanmanıza rağmen bedelin iade edilmemesine ilişkin ise,
- Banka veya tüketici finans kuruluşu ile imzalamış olduğunuz kredi sözleşmesini erken kapatmanıza rağmen gerekli olan faiz indiriminin yapılamaması veya yanlış yapılması veya sözleşme hükümlerinin ölçüsüz derecede aleyhinize olmasına ilişkin ise,
- Banka veya tüketici finans kuruluşu ile imzalamış olduğunuz sözleşme esnasında sizden çeşitli isimler altında sözleşmede yer almadığı halde masraf vb. alınmasına ilişkin ise,
- İmzalamış olduğunuz abonelik sözleşmesine ilişkin ise,
- Kapıdan aldığınız mal/hizmete ilişkin 7 gün içerisinde cayma hakkınızı kullanmanıza rağmen satıcı veya sağlayıcının ilk yedi gün içerisinde sizden para veya kıymetli evrak alınması yasak olduğu halde aldığı para veya kıymetli evrakın iadesi veya iptaline ilişkin ise,
uyuşmazlığınızın çözümlenmesi için uyuşmazlık bedelini de dikkate alarak ikamet ettiğiniz yerdeki veya mal/hizmeti satın aldığınız yerdeki Kaymakamlık bünyesinde yer alan Tüketici Sorunları Hakem Heyetine veya Tüketici Mahkemesi'ne başvurmanız gerekecektir. Eğer bulunduğunuz yerde Tüketici Mahkemesi yoksa Asliye Hukuk Mahkemelerine Tüketici Mahkemesi sıfatıyla başvurabilirsiniz.
Size en yakın Tüketici Sorunları Hakem Heyetine burayı tıklarak online başvuruda bulunabilirsiniz.
Eğer uyuşmazlığınız,
- Satın aldığınız malla birlikte size garanti belgesi, Türkçe tanıtma ve kullanma kılavuzu verilmemesine ilişkin ise,
- Kanun’da yazılı düzenlenmesi ve bir nüshasının tarafınıza verilmesi gerekli olan sözleşmenin size verilmemesine ilişkin ise,
- Satın aldığınız mal/hizmetin etiket fiyatı ile kasa fiyatı arasında fark varsa ve sizin aleyhinize olan uygulanmışsa,
- Cayma hakkınızı kullanmanıza rağmen size kapıdan satış yapan şirketin gereğini yerine getirmemesine ilişkin ise,
gerekli idari işlemlerin yapılması için bulunduğunuz ilin Valiliğinde yer alan Ticaret İl Müdürlüğü'ne başvurmanız gerekmektedir.
Ayrıca uyuşmazlığınız,
- Kampanyalı (ön ödemeli) sözleşmelerde size ödemelerinizin güvence altına alındığına ilişkin teminat gösterilmemesine,
- Süreli yayınların verdiği promosyonlara,
- Bankalar ile yaşadığınız diğer uyuşmazlıklara
ilişkin ise gerekli idari işlemlerin yapılması için Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü'ne başvurabilirsiniz.
TÜKETİCİ SORUNLARI HAKEM HEYETLERİ İLE TÜKETİCİ MAHKEMELERİNE NASIL BAŞVURULUR
Tüketicilerin 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’dan kaynaklanan uyuşmazlıklarının çözüm yerleri; tüketicinin mal veya hizmeti satın aldığı veya tüketicinin ikametgahının bulunduğu yerdeki Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri ile Tüketici Mahkemeleri dir.
Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri illerde Ticaret İl Müdürlüğü, ilçelerde Kaymakamlık bünyesinde oluşturulmuştur
Tüketici Mahkemeleri ise Ankara, İstanbul, İzmir Adana, Antalya, Bursa, Samsun, Konya, Mersin ve Kayseri illerinde kurulmuştur. Bu iller dışındaki il ve ilçelerde başvurular Tüketici Mahkemesi sıfatı ile Asliye Hukuk Mahkemesi’ne yapılmalıdır. Bu mahkemelerde açılacak davalar her türlü resim ve harçtan muaftır.
2013 yılı için değeri 1191,52-TL’nin altında bulunan uyuşmazlıklarda Tüketici Sorunları Hakem Heyetine başvurulması zorunludur. Bu heyetin vereceği karar tarafları bağlar. Taraflar bu karara karşı 15 gün içinde Tüketici Mahkemesine itiraz edebilirler.
2013 yılı için değeri 1191,52-TL. ve üzerindeki uyuşmazlıklarda ise Tüketici Sorunları Hakem Heyetine başvurulabileceği gibi doğrudan Tüketici Mahkemesine de başvurulabilir. Bu değer ve üzerindeki uyuşmazlıklar için Hakem Heyetinin vereceği karar bağlayıcı olmayıp delil niteliği taşıdığından, taraflarca benimsenmemesi halinde yine Tüketici Mahkemesine başvurulması gerekecektir.
15 MART DÜNYA TÜKETİCİLER GÜNÜ
Evrensel tüketici hakları ilk olarak A.B.D. Başkanlarından John F. KENNEDY’nin 15 MART 1962 tarihinde Temsilciler Meclisinde yapmış olduğu “hepimiz tüketiciyiz…” diye başlayan ve tüketici haklarını açıklayarak devam ettiği konuşmasının anısına her yıl 15 MART günü “DÜNYA TÜKETİCİLER GÜNÜ” olarak kutlanmaya başlanmıştır.
1985 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda “Uluslararası Tüketici Birlikleri Örgütü”nün önerisi ve oy birliği ile kabul edilen, “TÜKETİCİ HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİ” ilan edilmiş ve bu konuşmanın yapıldığı “15 MART” tarihi “DÜNYA TÜKETİCİLER GÜNÜ” olarak kabul edilmiştir. Türkiye’nin de imza atmış olduğu ve Tüketicilerin Uluslararası Anayasası niteliğindeki evrensel kabul görmüş tüketici hakları şunlardır.
1.Temel İhtiyaçların Karşılanması Hakkı
2. Sağlık ve Güvenlik Hakkı
3. Bilgi Edinme Hakkı
4. Örgütlenme, Sesini Duyurma ve Temsil Edilme Hakkı
5. Eğitilme Hakkı
6. Seçme Hakkı
7. Tazmin Edilme Hakkı
8. Ekonomik Çıkarların Korunması Hakkı
9. Sağlıklı Bir Çevrede Yaşama Hakkı
Ülkemizde de 1985 yılından itibaren kutlanmaya başlayan Dünya Tüketici Hakları Günü, bütün dünyada tüketici haklarının daha da ileriye götürülmesi, bu haklara saygı gösterilmesi ve piyasalardaki tüketici aleyhine uygulamalara karşı tüketicilerin seslerini duyurmaları için önemli bir fırsattır.
“Evrensel insan haklarından olan Tüketici Hakları”, Anayasamızın 172nci maddesinde yer alan “Devlet, tüketicileri koruyucu ve aydınlatıcı tedbirler alır, tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini teşvik eder” hükmü ve 4822 Sayılı Kanun İle Değişik 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması hakkındaki Kanun ve bu kanuna istinaden çıkarılan uygulama yönetmelikleri ile devlet güvencesi altına alınmıştır.
Hızla gelişen teknolojik imkanlar, değişen tüketici tercihleri, artan tüketim harcamaları ve bireysel kredi kullanımının yaygınlaşması,alıcılarla satıcıları daha sık karşı karşıya getirmekte ve çözümlenemeyen tüketici sorunlarının sayısı her geçen gün artmaktadır. Tüketiciler haklarını belirli limitler dahilinde “Tüketici Hakem Heyetleri”ne başvurarak, limiti aşan durumlarda ise “Tüketici Mahkemeleri”nde aramaktadırlar.
Son yıllarda tüketicilerin Bankalarla ilgili şikayetleri hakem heyeti veya mahkeme başvurularında en üst sırada yer almaktadır. Bankalarca tüketicilerle hiçbir şekilde müzakere edilmeden oluşturulmuş, tüketicilerin içeriğine etki edemedikleri tek taraflı standart sözleşme hükümleri,4077 Sayılı Tüketicinin Korunması hakkında Kanun'un 6. maddesinde düzenlenmiş ve haksız şart olarak nitelendirilmiştir.
SAMSUN BAROSU
TÜKETİCİ HAKLARI KOMİSYONU BAŞKANI
Av. Belma GÜLEY MURATOĞLU
Kısaca Tüketici Hakları Neler
Tüketici Hakları denince bir çoğumuz biliyoruz desekte bu konuda pek fazla bilgi sahibi olduğumuz söylenemez açıkçası ben bazı durumlarda ne yapacağımı bilemediğim için aldğım ama memnun kalmadığım bir ürünü mecburen aman ya ne uğraşıcam diyerek kullanmak zorunda kalabiliyorum...
Tüketici Hakları Nelerdir merak bu konuda bilgi sahibi olmamız hepimizin yararına olacaktır sizlere Tüketici Hakları Nelerdir kısaca aktarmak istiyorum..
-Temel İhtiyaçların Karşılanması Hakkı
Barınma,ısınma, aydınlanma, içecek ve kullanacak su bulma,haberleşme, ulaşım tüketicilerin en temel ihtiyaçlarıdır. Her tüketici, bu temel ihtiyaçların karşılanmasını talep edebilir.
- Sağlık Ve Güvenlik Hakkı
Satışa sunulan her türlü mal ve hizmetin insan yaşamı ve sağlığı açısından kullanıcısına
- Eğitilme Hakkı:
Tüketicinin hak ve çıkarlarını koruyabilmesi, tüketici bilincine sahip olması için eğitim kurumlarında eğitilmesidir.
- Tüketicinin mal ve hizmeti satın alırken doğru karar verebilmesinin sağlanması için tüketicinin gerekli bilgilere ulaşabilmesi ve zararlı, yanıltıcı reklamdan, etiketten, ambalajdan korunmasıdır.
-Seçme Hakkı
Tüketicilerin çeşitli ürün ve hizmetlere istedikleri zaman ulaşabilmeleri anlamındadır. Rekabetin tam olarak işlemediği pazarlarda devlet aksaklıların giderilmesi için yapacağı düzenlemeler ile uygun kalite ve fiyatlarda mal ve hizmetlerin tüketicilere sunulmasını sağlamalıdır.
-Zararların Giderilmesi Hakkı
Satın alınan mal veya hizmetten dolayı tüketicinin uğramış olduğu zararın giderilmesi, o mal veya hizmetin yeniden tüketiciye ulaştırılmasıdır.
-Ekonomik Çıkarların Korunması Hakkı
Tüketiciye kıyaslama imkanı verecek çeşitte mal ve hizmetin en uygun fiyattan sunulması, satış sonrası her türlü teknik destek ve servisin tüketiciye ulaştırılmasıdır.
Tüketici Hakları İçin Başvurulacak Yerler
Tüketici olarak haklarınızı aramak ve şikayette bulunmak için her ilde bulunan Tüketici hakları hakem heyetlerine başvuruda bulunabilirsiniz.
Öncelikle şikayette bulunduğunuz ürünün satıcısı ile temasa geçmeniz önemlidir. Bu görüşmede önemli olan karşı tarafa haklarınızı bildiğinizi ifade etmektir.
Bu görüşmelerden bir sonuç alamazsanız mal ya da hizmeti satın aldığınız yerde bulunan;
Tüketici Sorunları Hakem Heyetlerine,
Tüketici Mahkemelerine,
başvurmalısınız. Hakem Heyetleri illerde Sanayi ve Ticaret Müdürlüğü, ilçelerde ise Kaymakamlık binalarındadır.
81 İl Müdürlüğü ile 851 ilçede Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri bulunmaktadır.Tüketici Mahkemeleri ise her il ve ilçenin Adliye binalarında bulunmaktadır.
Akıllı Tüketicilerin Özellikleri
Bilinçli tüketici, alışverişe çıkmadan önce alacaklarının bir listesini yapar. Alacağı ürünlerle ilgili fiyat araştırması yapar. Besin maddelerini satın alırken üretim ve son kullanma tarihine dikkat eder. Hiçbir malı görmeden satın almaz.
Satın aldığı ürünlerde TSE damgasının olmasına dikkat eder. Satın aldığı ürünle ilgili fatura ya da fişi mutlaka alır. Özellikle dayanıklı tüketim mallarını (televizyon, buzdolabı, fırın vb.) satın alırken garanti belgeli olanları tercih eder. Satın aldığı ürün bozuk ya da hatalı olabilir. Tüketici olarak bozuk malı değiştirmek veya geri vermek hakkına sahip olduğunu bilir. Onun için elinde fiş ya da faturanın olması gerektiğini bilir.
Tüketici olarak haklarının yasalarla koruma altında olduğunu bilir. Gerektiğinde yargıya başvurabilir. Tüketici Hakları Koruma Derneği’nden yardım isteyebilir.
Alışveriş yaparken aldığımız malın kalitesine, bütçemize uygunluğuna ve fiyatına dikkat etmeliyiz.
TÜKETİCİ HAKLARI:
Ülkemizin de taraf olduğu 1985 tarihli Birleşmiş Milletler Evrensel Tüketici Hakları Bildirgesine göre 9 tane temel ve evrensel tüketici hakkı mevcuttur
Bunlar aşğıdaki gibidir:
1) Temel İhtiyaçların Karşılanması Hakkı: Barınma,ısınma, aydınlanma, içecek ve kullanacak su bulma,haberleşme, ulaşım tüketicilerin en temel ihtiyaçlarıdır Her tüketici, bu temel ihtiyaçların karşılanmasını talep edebilir
2) Sağlık Ve Güvenlik Hakkı: Satışa sunulan her türlü mal ve hizmetin insan yaşamı ve sağlığı açısından kullanıcısına zarar vermeyecek durumda olmasıdır
3) Bilgi Edinme Hakkı: Tüketicinin mal ve hizmeti satın alırken doğru karar verebilmesinin sağlanması için tüketicinin gerekli bilgilere ulaşabilmesi ve zararlı, yanıltıcı reklamdan, etiketten, ambalajdan korunmasıdır
4) Eğitilme Hakkı: Tüketicinin hak ve çıkarlarını koruyabilmesi, tüketici bilincine sahip olması için eğitim kurumlarında eğitilmesidir
5) Zararların Giderilmesi Hakkı: Satın alınan mal veya hizmetten dolayı tüketicinin uğramış olduğu zararın giderilmesi, o mal veya hizmetin yeniden tüketiciye ulaştırılmasıdır
6) Sağlıklı Bir Çevrede Yaşama Hakkı: Sağlık koşullarına uygun bir çevrenin oluşumunda ülke ve
Doğal kaynakların doğru kullanımı ile çevrenin korunması, temiz ve sağlıklı bir şekilde gelecek nesillere bırakılmasıdır
7) Ekonomik Çıkarların Korunması Hakkı: Tüketiciye kıyaslama imkanı verecek çeşitte mal ve hizmetin en uygun fiyattan sunulması, satış sonrası her türlü teknik destek ve servisin tüketiciye ulaştırılmasıdır
8) Seçme Hakkı: Tüketicilerin çeşitli ürün ve hizmetlere istedikleri zaman ulaşabilmeleri anlamındadır Rekabetin tam olarak işlemediği pazarlarda devlet aksaklıların giderilmesi için yapacağı düzenlemeler ile uygun kalite ve fiyatlarda mal ve hizmetlerin tüketicilere sunulmasını sağlamalıdır
9) Temsil Edilme, Örgütlenme, Sesini Duyurma Hakkı: Yukarıda sayılan hakların elde kullanılabilmesi, tüketicilerin haklarını koruyabilmeleri, mağduriyetlerinin giderilmesinde bir araya gelerek güç birliği oluşturmaları ve hükümetlerin ekonomik ve siyasi politikaların da dikkate alınma ve kamu kurumlarında temsil edilebilmesidir
Taksitli satışlar
Satıcı, sözleşmede bildirilen mal ve hizmetin toplam şatış fiyatını hiçbir şekilde arttıramaz. Satıcı aldığı peşinatı ve imzalattığı senetleri iade etmek zorundadır.
7 gün iya ihtarname çekmeyen alıcı ürünü kabul etmiş sayılır. Bu nedenle sözleşme üzerindeki tarihe çok dikkat edilmeli, geçmiş tarihli sözleşmeler imzalanmamalıdır.
Tüketici kredileri
Banka ya da finans kuruluşlarından alınan tüketici kredisi için mutlaka sözleşmenin artlar, hiçbir şekilde müşteri aleyhine hiçbir şekilde değiştirilemez. Örneğin, sözleşmede yer almadığı müddetçe faiz oranları herhangi bir bahane ile kesinlikle artırılamaz.
Alıcı borcun tamamını ya da bir kısmını önceden ödemek isterse, banka ya da finans kurumu gerekli faiz ve komisyon indirimini yapmak zorundadır.
Alıcı yanlış verirse geri iadesi zorunludur.
Kampanyalı satış
Satıcı kampanya yöntemi ile sattığı malı zamanında teslim etmek zorundadır. Ayrıca, ek para talebinde bulunamadığı gibi taahhüt ettiği mal veya daha üst modeli dışında başka bir ürünü veremez.
15 Mart Dünya Tüketiciler Günü
Her yıl 15 Mart tarihi, Dünya Tüketiciler Günü olarak kutlanmaktadır. Bu günde tüketicilerin bilinçlendirilmesi için seminerler düzenlenmekte, alışveriş merkezlerinde standlar kurulmakta, radyo ve televizyon programları yayınlanmaktadır.
İyi Bir Tüketici;
Bir mal veya hizmeti satın alırken temel gereksinimini ön planda tutar
Satın alacağı mal ve hizmetlerin kaliteli güvenli ucuz ve sağlıklı olması için araştırır
Firmalar arasında güvenilirliği ön planda tutar
Hakkını bilir haklarına sahip çıkar ve savunur
Çevreye karşı duyarlıdır. Yurdunun ve dünyanın her köşesini kendi evi olarak düşünür
Medyanın ve reklamların etkisinde kalarak davranış göstermez
Tüketimin nesnesi değil öznesi olduğunu düşünür
Her çeşit savurganlık üre israfın karşısındadır
Tüketici haklarının yerleştirilmesi ve korunmasının tüketicilerin örgütlenmeleri ile sağlanabileceğine inanır
Tüketici Hakları Nasıl Aranmalı
Bir malı aldıktan sonra ayıplı olduğunu fark ederseniz; Satın aldığınız tarihten itibaren 15 gün içinde şunlardan birini yapma hakkına sahipsiniz;
- Ayıplı malın değiştirilmesini,
- Ödediğiniz bedelin iadesini,
- Ayıbın neden olduğu değer kaybının bedelden indirilmesini,
- Ücretsiz olarak tamirini talep edebilirsiniz.
- Eğer malın ayıbı gizli ise veya hile ile gizlenmişse, hakkınız 2 yıldır.
- Ayıplı bir maldan dolayı maddi veya manevi bir zarara uğramışsanız bu zararınızı, satıcı veya üretici veya ithalatçı karşılamak zorundadır.
- Bir şikâyetin çözümlenmesinde zorlanıyorsanız daha fazla çaba gösterin.
- Size zorluk çıkaran veya yardımcı olmayan satıcıya, hakem heyetine gideceğinizi söylemeniz bile yeterli olabilecektir.
- Haklı olduğunuza inanıyorsanız, hakkınızı aramak için size gösterilen tüm yollara başvurun.
- Zira böyle bir durumda hakkınızı aramazsanız sadece sizin zarara uğramanız değil, aynı zamanda tüketiciye saygılı olmayan satıcıyı ödüllendirmek ve başkalarının da benzer zararlara uğramasına sebep olmak anlamına gelir.
Evrensel Tüketici Hakları
Evrensel Tüketici Hakları 5 Temmuz 1986 tarihinde aşağıdaki şekliyle Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilmiştir.
Evrensel Tüketici Hakları 5 Temmuz 1986 tarihinde aşağıdaki şekliyle Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilmiştir.
- Tüketicilerin Temel Gereksinimlerinin Karşılanması Hakkı
Barınma, ısınma, aydınlanma, içecek su bulma, ulaşım haberleşme, tüketicinin en temel haklarıdır. - Sağlık ve Güvenliğin Korunması Hakkı
Satışa sunulan her türlü mal ve hizmetin yaşam ve sağlık açısından tüketicilere zarar vermeyecek kalite ve nitelikte olması hakkıdır. - Ekonomik çıkarların korunması hakkı (Mal ve Hizmetlerin Serbestçe Seçilmesi Hakkı)
Tüketicilere sunulan ürün ve hizmetlerin nitelikli , kaliteli ve uygun fiyattan sunulması, satış sonrası hizmetlerin yeterli düzeyde ve yaygınlıkta olması yanında, sözleşmelerdeki haksız hükümlerin olmaması ve baskıyı yaratan satış yöntemlerine karşı korunma hakkıdır. - Bilgi edinme ve eğitilme hakkı
Mal ve hizmeti satın alırken doğru karar vermeye yardımcı olacak bilgilerin edinmesi; yanlış, yanıltıcı reklamlar,etiket ile ambalaja karşı korunma ve sorumlu tüketiciler olarak bilincin gelişimi için eğitilme hakkıdır. - Zararların karşılanması hakkı ( Tazmin edilme hakkı)
Satın alınan ürün yada hizmetin öngörülen nitelikte olmaması durumunda kusurlu malın geri alınması,değiştirilmesi kusurlu hizmetin yeniden görülmesi,zararın karşılanması hakkıdır. - Temsil edilme hakkı (Sesini duyurma hakkı)
Örgütlü tüketicilerin, hükümetlerin ekonomik politikalarının oluşturulması dikkate alınması,kamo organlarında temsili, firmalarda özellikle ürün geliştirme aşamasında görüş alınması ve denetlemelerde gönüllü olarak bulunma hakkıdır. - Sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı
Sağlık koşullarına uygun Ekolojik dengenin bozulmadığı bir çevrede yaşayarak, çevresel tehlikelerde korunup gelecek kuşaklar için doğayı koruma hakkıdır.
0 yorum: